उच्च शिक्षणाचे निदेश राज्य शाखेतील कला, विज्ञान, वाणिज्य, कायदा, शिक्षण आणि नॉन - एआयसीटीई यांच्या संकाळात उच्च शिक्षण संबंधित असणाऱ्या कृषी विद्यापीठांचे व्यवस्थापन आणि त्यांच्या पदवी कॉलेजांच्या जबाबदार्या सोपविण्यात आले. खाली दिलेले चित्र महाराष्ट्रातील उच्च शैक्षणिक व्यवस्थेची स्थिती दर्शवेल.
सन 1 9 6 9 मध्ये राज्य सरकारने 10 + 2 + 3 शिक्षण तंत्र सुरू केले आणि उच्च शिक्षणासाठी राज्यातील वरिष्ठ महाविद्यालयांची सुरूवात केली. 31-10-19 84 रोजी उच्च शिक्षण संचालनालयाच्या स्थापनेनंतर या महाविद्यालयांची संख्या फार वाढली. परिणामी, उच्च शिक्षण संचालकांची प्रशासकीय जबाबदारी मोठ्या प्रमाणावर वाढली आहे आणि पुण्यातील राज्यस्तरीय निदेशालयामधून सर्व महाविद्यालयांचे केंद्रीकृत व्यवस्थापन खूपच कठीण झाले आहे. अशा प्रकारे संघटनेचे विकेंद्रीकरण करण्याची गरज जाणवली ज्यामुळे राज्यातील 10 प्रादेशिक कार्यालये संबंधित क्षेत्रातील महाविद्यालयांच्या कामकाजावर देखरेख ठेवली गेली. प्रादेशिक संयुक्त संचालकांच्या 10 कार्यालये मुंबई, पनवेल, पुणे, कोल्हापूर, सोलापूर, औरंगाबाद, नांदेड, जळगाव, अमरावती आणि नागपूर येथे स्थित आहेत.
संचालक मंडळाचे काम पुढील तीन व्यापक श्रेणींमध्ये वर्गीकृत केले आहे: ए) नियोजन आणि समन्वय; बी) शैक्षणिक कार्ये आणि सी) सल्लागार कार्ये
- नियोजन आणि समन्वयः
- युनिव्हर्सिटी ग्रांट्स कमिशनने वेळोवेळी दिलेले मार्गदर्शक तत्त्वे आणि राज्य सरकारच्या उच्च शिक्षणाच्या धोरणांमध्ये धोरणात्मक धोरणे तयार करणे आणि त्यांच्या अंमलबजावणीमध्ये सहाय्य करणे, समग्र प्राधान्य आणि दृष्टिकोन विचारात घेणे. राज्यात उच्च शिक्षणाची;
- राज्य सरकारला मदत करणे मानकांचे निर्धारण आणि देखरेख आणि आवश्यकतेनुसार उपायात्मक कारवाईसंदर्भात;
- राज्यात उच्च शिक्षणाच्या विकासासाठी दृष्टीकोनाची योजना विकसित करणे;
- राज्य सरकारमध्ये विद्यापीठांमध्ये आणि महाविद्यालयांच्या विकास कार्यक्रमांना अग्रेषित करणे. त्याच्या टिप्पण्या व शिफारसींसह;
- अशा विकासात्मक कार्यक्रमांच्या अंमलबजावणीच्या प्रगतीची देखरेख करण्यासाठी; vi) स्वत: बरोबर शैक्षणिक संस्थांचे सहकार्य आणि समन्वय वाढविणे आणि उद्योग आणि इतर संबंधित संस्थांशी संवाद साधण्याची संधी शोधणे;
- शासनाच्या दिशानिर्देशानुसार तत्त्वे तयार करणे आणि नवीन शैक्षणिक संस्थांचा निर्णय घेणे, मंजूर करणे आणि मंजूर करणे, विविध नियमांचे पालन करणे आवश्यक आहे;
- राज्यात उच्च शिक्षणासाठी अतिरिक्त संसाधने वाढविण्याचे मार्ग आणि उपाय सुचविणे;
- शैक्षणिक कार्ये
- पाठ्यपुस्तक विकासात नवकल्पना प्रोत्साहित करणे, अभ्यासक्रमांची पुनर्रचना करणे आणि विद्यापीठ आणि महाविद्यालयांमध्ये अभ्यासक्रम अद्ययावत करणे.
- स्वायत्त महाविद्यालयांच्या कार्यक्रमांना प्रोत्साहन देणे आणि समन्वय साधणे आणि त्याचे अंमलबजावणीचे परीक्षण करणे.
- विद्यापीठांद्वारे आयोजित केलेल्या परीक्षांचे मानक सुधारण्यासाठी आणि आवश्यक सुधारणा सुचविण्यासाठी चरण तयार करणे;
- महाविद्यालये आणि विद्यापीठांमध्ये शिक्षकांना प्रशिक्षण देण्यासाठी;
- विद्यापीठातील शिक्षक व महाविद्यालयीन शिक्षक यांच्यात मोठ्या शैक्षणिक सहकार्यासाठी आणि परस्परसंवादासाठी कार्यक्रम विकसित करणे आणि राज्यातील आत आणि बाहेर विद्यार्थ्यांच्या आणि शिक्षकांच्या हालचाली सुलभ करणे;
- उच्च शिक्षणाच्या प्रवेशासाठी प्रवेश परीक्षा घेणे आणि प्रवेशावरील सल्ला देणे
- विद्यापीठ आणि महाविद्यालयांमध्ये क्रीडा, खेळ, शारीरिक शिक्षण आणि सांस्कृतिक उपक्रम आयोजित करणे;
- विस्तारित क्रियाकलापांना प्रोत्साहित करण्यासाठी आणि प्रादेशिक नियोजन आणि विकासासह एजन्सीशी संबंधित परस्परसंवादाला प्रोत्साहन देणे.
- राज्यातील विद्यापीठे आणि महाविद्यालयांच्या कामकाजावर एक आढावा अहवाल तयार करणे आणि अहवाल सरकारची एक प्रत सादर करणे.
- सल्लागार कार्ये सरकारला सल्ला देणेः
- संशोधन संस्था आणि उद्योगाच्या शैक्षणिक संस्थांचे संशोधन कार्य, राज्याच्या संपूर्ण शोध गरजा लक्षात घेऊन;
- राज्यातील विविध विद्यापीठांमध्ये (केंद्रीय विद्यापीठ वगळून) आणि राज्यात विद्यापीठांनी प्रस्तावित केलेल्या नियमांवरील कायद्यांनुसार आणि अध्यादेशांवर.
- राज्यातील योजना तयार करणे;
- नवीन संस्था स्वयंपूर्ण आणि व्यवहार्य बनविण्यासाठी;
- 'शिकताना कमाई' च्या धोरणावर
- राज्यात उच्च शिक्षणाच्या प्रगतीसाठी आवश्यक असलेले इतर कोणतेही काम करणे.
संचालकांच्या पूर्ततेखाली प्रादेशिक कार्यालयांची यादी
क्रमांक क्र | प्रादेशिक कार्यालय | स्थान |
---|---|---|
1 | उच्च शिक्षणाचे संयुक्त संचालक, प्रादेशिक कार्यालय, मुंबई | मुंबई |
2 | उच्च शिक्षणाचे संयुक्त संचालक, प्रादेशिक कार्यालय, पनवेल | पनवेल |
3 | उच्च शिक्षणाचे संयुक्त संचालक, प्रादेशिक कार्यालय, पुणे | पुणे |
4 | उच्च शिक्षणाचे संयुक्त संचालक, प्रादेशिक कार्यालय, कोल्हापूर | कोल्हापूर |
5 | उच्च शिक्षणाचे संयुक्त संचालक, प्रादेशिक कार्यालय, सोलापूर | सोलापूर |
6 | उच्च शिक्षणाचे संयुक्त संचालक, प्रादेशिक कार्यालय, औरंगाबाद | औरंगाबाद |
7 | उच्च शिक्षणाचे संयुक्त संचालक, प्रादेशिक कार्यालय, नांदेड | नांदेड |
8 | उच्च शिक्षणाचे संयुक्त संचालक, प्रादेशिक कार्यालय, जळगाव | जळगाव |
9 | उच्च शिक्षणाचे संयुक्त संचालक, प्रादेशिक कार्यालय, अमरावती | अमरावती |
10 | उच्च शिक्षणाचे संयुक्त संचालक, प्रादेशिक कार्यालय, नागपूर | नागपूर |
11 | शिक्षण शुल्क समिती. (मुंबई) | मुंबई |
संचालकांच्या पूर्ततेखाली नॉन-अग्रीकल्चरल युनिव्हर्सिटीजची यादी
क्रमांक | जिल्ह्याचे नाव | विद्यापीठाचे नाव | विद्यापीठ प्रकार |
---|---|---|---|
1 | औरंगाबाद | डॉ.बाबासाहेब आंबेडकर मराठवाडा विद्यापीठ, औरंगाबाद | राज्य सार्वजनिक विद्यापीठ |
2 | गडचिरोली | गोंडवाना विद्यापीठ, गडचिरोली | राज्य सार्वजनिक विद्यापीठ |
3 | जळगाव | कवयित्री बहिणाबाई चौधरी उत्तर महाराष्ट्र विद्यापीठ, जळगाव | राज्य सार्वजनिक विद्यापीठ |
4 | नागपूर | कवी कुलगुरू संस्कृत विद्यापीठ, रामटेक | राज्य सार्वजनिक विद्यापीठ |
5 | मुंबई शहर | मुंबई विद्यापीठ, मुंबई | राज्य सार्वजनिक विद्यापीठ |
6 | सोलापूर | पुण्यश्लोक अहिल्यादेवी होळकर सोलापूर विद्यापीठ, सोलापूर | राज्य सार्वजनिक विद्यापीठ |
7 | नागपूर | राष्ट्रसंत तुकडोजी महाराज नागपूर विद्यापीठ, नागपूर | राज्य सार्वजनिक विद्यापीठ |
8 | अमरावती | संत गाडगे बाबा अमरावती विद्यापीठ, अमरावती | राज्य सार्वजनिक विद्यापीठ |
9 | पुणे | सावित्रीबाई फुले पुणे विद्यापीठ, पुणे | राज्य सार्वजनिक विद्यापीठ |
10 | कोल्हापूर | शिवाजी विद्यापीठ, कोल्हापूर | राज्य सार्वजनिक विद्यापीठ |
11 | मुंबई शहर | श्रीमती. नाथीबाई दामोदर ठाकरसे महिला विद्यापीठ, मुंबई | राज्य सार्वजनिक विद्यापीठ |
12 | नांदेड | स्वामी रामानंद तीर्थ मराठवाडा विद्यापीठ, नांदेड | राज्य सार्वजनिक विद्यापीठ |
13 | नाशिक | यशवंतराव चव्हाण महाराष्ट्र मुक्त विद्यापीठ, नाशिक | राज्य मुक्त विद्यापीठ |
14 | औरंगाबाद | महाराष्ट्र राष्ट्रीय विधी विद्यापीठ, औरंगाबाद | राज्य सार्वजनिक_कायदा विद्यापीठ |
15 | मुंबई उपनगर | महाराष्ट्र राष्ट्रीय कायदा विद्यापीठ, मुंबई | राज्य सार्वजनिक_कायदा विद्यापीठ |
16 | नागपूर | महाराष्ट्र राष्ट्रीय कायदा विद्यापीठ, नागपूर | राज्य सार्वजनिक_कायदा विद्यापीठ |
17 | मुंबई शहर | होमी भाभा स्टेट युनिव्हर्सिटीचे डॉ | राज्य सार्वजनिक विद्यापीठ_क्लस्टर |
18 | मुंबई शहर | Hsnc विद्यापीठ, मुंबई | राज्य खाजगी विद्यापीठ_क्लस्टर |
19 | पुणे | डेक्कन कॉलेज पदव्युत्तर आणि संशोधन संस्था | राज्य डीम्ड युनिव्हर्सिटी_सरकार |
20 | पुणे | गोखले इन्स्टिट्यूट ऑफ पॉलिटिक्स अँड इकॉनॉमिक्स | राज्य डीम्ड युनिव्हर्सिटी_सरकार |
21 | पुणे | टिळक महाराष्ट्र विदयापीठ | राज्य डीम्ड युनिव्हर्सिटी_सरकार |
22 | पुणे | भारती विद्यापीठ विद्यापीठ | डीम्ड युनिव्हर्सिटी |
23 | पुणे | सिम्बायोसिस आंतरराष्ट्रीय विद्यापीठ | डीम्ड युनिव्हर्सिटी |
24 | पुणे | अजिंक्य डीवायपाटील विद्यापीठ | राज्य खाजगी विद्यापीठ |
25 | रायगड | एमिटी युनिव्हर्सिटी, मुंबई | राज्य खाजगी विद्यापीठ |
26 | रायगड | छत्रपती शिवाजी महाराज विद्यापीठ, पनवेल | राज्य खाजगी विद्यापीठ |
27 | पुणे | डीवाय पाटील इंटरनॅशनल युनिव्हर्सिटी, पुणे | राज्य खाजगी विद्यापीठ |
28 | पुणे | डी.वाय.पाटील विद्यापीठ अंबी, पुणे | राज्य खाजगी विद्यापीठ |
29 | पुणे | डॉ.विश्वनाथ कराड मिट वर्ल्ड पीस युनिव्हर्सिटी, पुणे | राज्य खाजगी विद्यापीठ |
30 | पुणे | फ्लेम युनिव्हर्सिटी, पुणे | राज्य खाजगी विद्यापीठ |
31 | अमरावती | जीएच रायसोनी विद्यापीठ, अमरावती | राज्य खाजगी विद्यापीठ |
32 | औरंगाबाद | एमजीएम विद्यापीठ, औरंगाबाद | राज्य खाजगी विद्यापीठ |
33 | पुणे | मिट आर्ट, डिझाईन आणि तंत्रज्ञान विद्यापीठ, लोणी-काळभोर | राज्य खाजगी विद्यापीठ |
34 | नाशिक | संदिप विद्यापीठ | राज्य खाजगी विद्यापीठ |
35 | कोल्हापूर | संजय घोडावत विद्यापीठ, कोल्हापूर | राज्य खाजगी विद्यापीठ |
36 | मुंबई शहर | सोमय्या विद्याविहार विद्यापीठ, मुंबई | राज्य खाजगी विद्यापीठ |
37 | पुणे | स्पायसर अॅडव्हेंटिस्ट विद्यापीठ | राज्य खाजगी विद्यापीठ |
38 | पुणे | श्री बालाजी विद्यापीठ, पुणे | राज्य खाजगी विद्यापीठ |
39 | पुणे | सिम्बायोसिस स्किल्स अँड प्रोफेशनल युनिव्हर्सिटी | राज्य खाजगी विद्यापीठ |
40 | रायगड | विजयभूमी विद्यापीठ, रायगड | राज्य खाजगी विद्यापीठ |
41 | पुणे | विश्वकर्मा विद्यापीठ, पुणे | राज्य खाजगी विद्यापीठ |